Waarom hebben vrouwen meer last van een opgeblazen gevoel en constipatie dan mannen?

Spoiler: de redenen hiervoor zijn voornamelijk anatomisch en niet hormonaal of gerelateerd aan voeding!

Er zijn aanzienlijke verschillen tussen de mannelijke en vrouwelijke spijsverteringskanalen, die verklaren waarom vrouwen zo gevoelig zijn voor een opgeblazen gevoel en verstopping. Iedereen die denkt dat vrouwen gewoon kleinere versies van mannen zijn, heeft nog nooit in een vrouwelijke dikke darm gekeken ;-).

De voluptueuze of wulpse Venus-darm

De typische vrouwelijke dikke darm heeft meerdere kronkels, bochten en lussen die zeer uitdagend kunnen zijn om doorheen te navigeren. Het kost een gastro-enteroloog 2-3 keer langer om een colonoscopie bij een vrouwelijke patiënt uit te voeren in vergelijking met een man. Als je een vrouw bent en je hebt last van een opgeblazen gevoel en constipatie, en je hebt een colonoscopie gehad, is het je misschien wel verteld dat je een kronkelige, lusachtige of redundante dikke darm hebt (of het staat mogelijk op het colonoscopie-rapport). Een voluptueuze of wulpse Venus-darm (een term bedacht door dr. Chutkan) klinkt gewoon prettiger dan kronkelig en redundant :-).

Vrouwen hebben een lagere pijngrens?

Als je de wetenschappelijke literatuur leest, zie je veel artikelen over colonoscopieën die moeilijker zijn bij vrouwen, dat vrouwen meer sedatie nodig hebben en dat colonoscopieën langer duren. Dat is allemaal waar, MAAR die verschillen zijn meestal toegeschreven aan het feit dat vrouwen een lagere pijngrens zouden hebben, iets wat moeilijk te geloven is, omdat veel vrouwen bevallingen hebben zonder anesthesie en er elk jaar meer dan 100 miljoen baby’s worden geboren.

De echte verklaring voor waarom colonoscopie veel uitdagender is bij vrouwen heeft niets te maken met verschillen in pijngrens en alles met verschillen in ANATOMIE tussen de vrouwelijke en mannelijke dikke darm.

Endeldarm met extra lussen

Vrouwen hebben gemiddeld een langere dikke darm dan mannen, ongeveer 12-13 cm langer. Nu lijkt dat misschien geen groot verschil, maar die extra 12-13 cm leidt tot veel extra lussen in die dikke darm en dat is een deel van wat colonoscopie uitdagender maakt, omdat je door die lussen moet navigeren. En die lussen vormen zich niet alleen tijdens een colonoscopie. De vrouwelijke dikke darm is ook geneigd om lussen te vormen op andere momenten, bijvoorbeeld tijdens de spijsvertering wanneer de dikke darm zich vult met gas of ontlasting.

Ontlasting blijft vastzitten of vertraagd in deze lussen, waardoor gas zich daarachter ophoopt en dat kan enorme ongemakken en een opgeblazen gevoel veroorzaken. In feite kan de pijn van het uitrekken van een vol segment van de dikke darm leiden tot wat een “vasovagale reactie” wordt genoemd, waarbij de hartslag daalt en je je zweterig, misselijk en duizelig voelt. Sommige mensen vallen zelfs flauw. Dit kan voorkomen bij mensen met extreme constipatie en een opgeblazen gevoel en de dikke darm dus echt vol zit met ontlasting of gas.

En bedankt, een ontwerpfoutje?

Dus deze extra lange dikke darm lijkt veel pijn en ongemak te veroorzaken, dus waarom hebben vrouwen een langere dikke darm, wat is de reden? Is het gewoon een ontwerpfout? De belangrijkste reden voor de extra lengte is om meer vochtopname tijdens de zwangerschap mogelijk te maken om het vruchtwater te behouden. Onthoud dat een van de functies van de dikke darm is, naast het transporteren van poep uit het lichaam, om water uit de ontlasting te herabsorberen. Deze extra lengte van de dikke darm betekent dat er meer vocht kan worden opgenomen en dat helpt om het vruchtwater op peil te behouden.

Concurrentie om de ruimte in het bekken

Het tweede belangrijke anatomische verschil is dat vrouwen een ronder, dieper bekken hebben dan mannen. Bij vrouwen zakt de dikke darm in het bekken waar het moet concurreren om ruimte met de eierstokken, eileiders, baarmoeder en blaas. Dat zijn veel organen in een relatief kleine ruimte en dat kan leiden tot nog meer lussen, overbevolking, constipatie en een opgeblazen gevoel. Mannen hebben ook een veel smaller bekken, dus de dikke darm neigt er niet toe om zo diep in hun bekken te zakken.

Bij mannen nemen de voortplantingsorganen veel minder ruimte in, ze hebben alleen een kleine prostaatklier ter grootte van een walnoot, dus het is veel minder druk daar. Waarom dit verschil in grootte en structuur van het bekken? De reden is ook hier het baren van kinderen. Vrouwen hebben een breder, dieper bekken zodat ze een extra mensje daar beneden kunnen huisvesten als ze zwanger zijn. Mannen hebben die behoefte niet ;-). Het verschil tussen het bredere vrouwelijke gynaecoïde bekken en het smallere mannelijke androïde bekken is echt opvallend.

Toch weer die hormonen

Maar er is een derde verschil dat ervoor zorgt dat vrouwen veel meer een opgeblazen gevoel hebben dan mannen. En hoewel dit ook anatomisch en structureel is, is de oorsprong hormonaal. Mannen hebben hogere niveaus van testosteron dan vrouwen, vrouwen hebben ook testosteron, maar minder. Hoger testosteron leidt tot een buikspierwand die gespierder / gedefinieerder is en die de dikke darm ondersteunt, waardoor het kan voorkomen dat er extra lussen ontstaan. Die buikspierwand van mannen is als een nieuwe Spanx die alles netjes en strak houdt. Onze Spanx is meer uitgerekt. Zelfs mannen met een bierbuik hebben een relatief strakke buikspierwand eronder. Ze zullen ‘klagen’ over overgewicht en een buik, maar niet over een opgeblazen gevoel.

Een visuele weergave van de mannelijke dikke darm lijkt op een hoefijzervorm, terwijl die van de vrouw visueel meer een Six Flags-achtbaan is.

Dieet aanpassen

Als je een voluptueuze Venus-darm hebt, zul je merken dat bepaalde dingen die je minder opgeblazen en geconstipeerd zouden moeten maken, zoals meer vezels eten, het juist erger maken. Die vezelrijke, volumineuze ontlasting kan vast komen te zitten in de haarspeldbochten in je dikke darm, wat veel ongemak veroorzaakt. Je moet je dieet misschien aanpassen om de totale inname van vezels hetzelfde te houden, door het over de dag te verspreiden.

Je moet misschien ook je waterconsumptie verhogen: drink ongeveer 2 liter water/kruidenthee, of wanneer je op oudere leeftijd (senioren) dit moeilijk vindt: minstens de helft van je lichaamsgewicht x 30 ml water. Onthoud, het maag-darmkanaal is een eenvoudige loodgieterij! Vloeistoffen helpen ontlasting efficiënter door het spijsverteringskanaal te bewegen. Sommigen, wanneer hun darmen vastlopen en ze echt opgeblazen en geconstipeerd beginnen te raken, hebben baat bij een vloeibaar dieet voor een paar dagen: groene groentesappen en bouillon. Soms zal er  zelfs een osmotisch laxeermiddel nodig zijn om de boel op te ruimen.

De 3 belangrijke conclusies over de voluptueuze Venus-darm:

1. Een langere dikke darm, een dieper bekken en een minder gedefinieerde buikspierwand kunnen allemaal leiden tot meer constipatie en een opgeblazen gevoel bij vrouwen.
2. Het spreiden van vezels en het verhogen van waterconsumptie kan helpen om je symptomen te beheersen.
3. Als je echt vastloopt, overweeg dan om een dag of twee een vloeibaar dieet te volgen om je kronkelige dikke darm een kans te geven om eens lekker leeg te raken en te ontluchten.