Prikkelbare darm syndroom (PDS)

Prikkelbare darm, ook wel ‘Irritable Bowel Syndrome’ (IBS) genoemd, is een veel voorkomende aandoening en treft circa 14% van de bevolking. Meerdere factoren, waaronder veranderde hersen-darminteracties,
viscerale overgevoeligheid, darmdysbiose, verhoogde intestinale permeabiliteit en psychosociale factoren dragen bij aan de pathogenese van PDS.

PDS is een functionele stoornis en is meestal chronisch. Functioneel wil zeggen dat er geen aantoonbare medische oorzaak is.

Een groot deel van de PDS-patiënten ervaart een opgeblazen gevoel en pijn, veroorzaakt door verhoogde gasproductie. Oorzaak van deze gasproductie blijkt in veel gevallen SIBO (Small Intestinal Bacterial
Overgrowth) te zijn. Zie ook SIBO[1].

Chronische gastro-intestinale klachten worden vaak behandeld met protonpompremmers (maagzuurremmers / maagbeschermers) die vaak tijdelijke verlichting bieden van acute symptomen. Als gevolg hiervan ontstaat hypochloorhydrie[2]. In de natuurlijke aanpak dient de verstoring van het spijsverteringstraject in kaart te worden gebracht om deze stap voor te stap te verhelpen.

Het FODMAP-dieet wordt als een effectieve behandeling gezien. Daarnaast zijn leefstijlfactoren als voldoende beweging, voldoende vocht, stoppen met roken en stress aanpakken ook effectief gebleken.

We zien vaak een bacteriële darminfectie: eencellige darmparasiet 35 tot 45% en overgroei van Candida 18% bij mensen die PDS-klachten, waarna overactiviteit van mestcellen (= uitscheiding histamine) in de darm ontstaat, die weer reageren op voedingsantigenen (o.a. gluten, tarwe, soja en melk).

Mensen met een prikkelbare darm hebben vaak een verminderde diversiteit en veranderde samenstelling van het microbioom. Vaak ontstaat een prikkelbare darm na een darminfectie of na gebruik van antibiotica.

Om een diagnose te kunnen stellen, wordt gebruikgemaakt van de Rome IV-criteria uit 2016. Dit houdt in:

1. Er is geen biochemische of structurele verklaring te vinden voor de symptomen.
2. De symptomen zijn langer dan 6 maanden aanwezig.
3. Een belangrijk criterium is buikpijn; dit komt gemiddeld één dag in de afgelopen 3 maanden voor.
4. Buikpijn is gerelateerd aan de ontlasting en veranderen de vorm en frequentie van de stoelgang.

Uit onderzoek komen steeds meer aanwijzingen dat PDS te maken heeft met de wisselwerking tussen de darmen en de hersenen. Via het zenuwstelsel vindt communicatie plaats tussen beide organen. Dit zijn signalen die we niet kunnen aansturen maar vanzelf optreden. Voorbeelden zijn honger, misselijkheid en aandrang om te poepen.

Maar ook buikpijn, diarree en verstopping kunnen optreden als gevolg van communicatie tussen de hersenen en darmen. Mogelijk is een verstoring ontstaan in deze communicatie, waardoor de signalen te sterk worden doorgegeven aan de hersenen. Die reageren daar weer op door sterke signalen naar de darm te sturen. Zo ervaart iemand met PDS dan sneller en heviger pijn.

Kenmerkende, veelvoorkomende klachten

• Opgezette buik en/of opgeblazen gevoel
• Overmatige winderigheid
• Buikpijn/kramp gerelateerd aan de ontlasting
• Veranderd ontlastingspatroon: diarree, obstipatie
• Vermoeidheid
• Bepaalde voedingsmiddelen(allergieën)/tarwe-allergie/soja-/gluten-/zetmeel-/lactose-intolerantie
• Maagklachten, brandend maagzuur
• Hoofdpijn
• Problemen met de blaas
• Fybromyalgie
• Pijn in de rug of in de zij
• Pijn bij het vrijen